Σε γενικές γραμμές όταν κάποιος έχει υποθυρεοειδισμό τότε έχουμε αύξηση του σωματικού βάρους. Το αντίθετο συμβαίνει στον υπερθυρεοειδισμό. Οι περισσότερες περιπτώσεις που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινή κλινική πράξη είναι υποκλινικές δηλαδή μία αύξηση ή μείωση της TSH με φυσιολογικές περιφερικές ορμόνες T3, T4. Στις περιπτώσεις αυτές η ορμονική διαταραχή ελάχιστα συμβάλλει στην αυξομείωση του σωματικού βάρους. Στην περίπτωση του υποθυρεοειδισμού η επιβάρυνση είναι της τάξεως κατά μέσο όρο 3-4 κιλά.
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς διακρίνονται ανάλογα με τα ευρήματα των θυρεοειδικών ορμονών σε υποθυρεοειδισμό όταν ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει την κατάλληλη ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών και θα πρέπει να την συμπληρώσουμε χορηγώντας θυροξίνη-τα γνωστά δισκία Τ4,Medithyrox, Euthyrox, Tirosint,Thyrohormone- , σε υπερθυρεοειδισμό όπου ο αδένας παράγει μεγάλες ποσότητες ορμονών και θα πρέπει να τις μπλοκάρουμε χορηγώντας αντιθυρεοειδικά φάρμακα-Unimazole, Thyrostat, Prothuril- αλλά υπάρχει πληθώρα ασθενών που προσέρχονται στο ιατρείο λόγω εύρεσης σε εξετάσεις που έγιναν για άλλο λόγο με ευρήματα όζων ή θετικών αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων και φυσιολογικές θυρεοειδικές ορμόνες. Στις περιπτώσεις αυτές ο ασθενής χαρακτηρίζεται σαν ευθυρεοειδικός δεν χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή και απλώς μπαίνει σε πρωτόκολλο παρακολούθησης ανάλογα με τη βλάβη.
H χορήγηση ή όχι αγωγής αναστολής στην οζώδη βρογχοκήλη ήταν για χρόνια πεδίο αντιπαράθεσης στην Ενδοκρινολογία. Τα τελευταία χρόνια η κατεύθυνση είναι να μην χορηγείται αγωγή αναστολής στους όζους εκτός αν υπάρχουν εργαστηριακές ενδείξεις υποθυρεοειδισμού. Η χορήγηση θυροξίνης χωρίς λόγο είναι επικίνδυνη και σχετίζεται με πρόκληση αρρυθμιών στην καρδία αλλά και επιδείνωση του οστικού μεταβολισμού.
Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα του Hashimoto είναι μία πάθηση του θυρεοειδούς στην οποία ο οργανισμός μας επιτίθεται κατά των ίδιων του θυρεοειδικών κυττάρων και τα καταστρέφει. Το ποσοστό μετάπτωσης σε κανονικό υποθυρεοειδισμό όπου συνήθως καταλήγει είναι 5-6% ανά έτος όταν υπάρχουν θετικά αντιθυρεοειδικά αντισώματα. Υπάρχει επίσης ένα ποσοστό 10-15% όπου υπάρχει η νόσος Hashimoto όπως απεικονίζεται στο υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς αλλά δεν έχουμε θετικά αντισώματα Σε όλες τις περιπτώσεις εφόσον οι ορμονολογικές εξετάσεις του θυρεοειδούς είναι φυσιολογικές ΔΕΝ χορηγούμε άσκοπα θυροξίνη μόνο και μόνο με την ανεύρεση αυξημένου τίτλου αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.
Οι ψυχολογικές μεταπτώσεις αποτελούν μία συμπτωματολογία για την οποία πρέπει να γίνει έλεγχος της θυρεοειδικής λειτουργίας. Επίσης ακραία συμπτωματολογία όπως μία βαριά κατάθλιψη ή τάσεις αυτοκτονίας και υπερδιέγερση είναι καταστάσεις στις οποίες πρέπει να γίνει έλεγχος θυρεοειδούς.
Το ποσοστό ανεύρεσης όζων θυρεοειδούς σε απεικονιστικές εξετάσεις που έγιναν για άλλο λόγο είναι πολύ υψηλό υπολογίζεται σε 40-60%. Οι όζοι αυτοί ανευρίσκονται τυχαία και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προκαλούν κλινικά συμπτώματα ή δεν έχουν κλινική σημασία. Αυτό που μας απασχολεί και χρήζει περαιτέρω ελέγχου είναι ότι κάποιοι από αυτούς τους όζους είναι κακοήθεις. Το ποσοστό ανεύρεσης κακοήθειας ποικίλλει στις διάφορες σειρές από 7-15%. Στην διερεύνηση αυτή τον σημαντικότερο ρόλο παίζει το υπερηχογράφημα όπου ανάλογα με τα ιδιαίτερα απεικονιστικά χαρακτηριστικά του κάθε όζου κρίνουμε αν θα προχωρήσουμε σε περαιτέρω διαγνωστικές δοκιμασίες.
Ο συνδυασμός Τ3/Τ4 έχει δοκιμαστεί σε ασθενείς που ενώ θεραπεύονται με θυροξίνη και ο εργαστηριακός έλεγχος στον οποίο υποβάλλονται είναι φυσιολογικός αναφέρουν εμμονή των συμπτωμάτων του υποθυρεοειδισμού. Στις περιπτώσεις αυτές αφού αποκλείσουμε άλλες αιτίες όπως είναι οι αναιμίες έχει έννοια η συγχορήγηση σε μικρή δοσολογία Τ3.
Κόπωση, απώλεια ενέργειας, λήθαργος, αύξηση σωματικού βάρους, ελάττωση όρεξης, δυσανεξία στο ψύχος, ξηροδερμία, απώλεια μαλλιών, υπνηλία, μυϊκοί πόνοι, πόνοι αρθρώσεων, αδυναμία κάτω άκρων, κατάθλιψη, συναισθηματική αστάθεια, νοητικές διαταραχές, διαταραχές μνήμης, αδυναμία συγκέντρωσης, δυσκοιλιότητα, διαταραχές εμμήνου ρύσεως, ελαττωμένη γονιμότητα, ελαττωμένη εφίδρωση, παραισθησίες και σύνδρομα παγίδευσης νεύρων, θολή όραση, ελάττωση ακοής, αίσθημα πνιγμονής, βραχνάδα.
Τα παρακάτω συμπτώματα είναι πιο ειδικά για τη νόσο Hashimoto: Αίσθημα πνιγμονής στον τράχηλο, επώδυνη διόγκωση τραχήλου, εξάντληση, ήπιο τραχηλικό άλγος ή πονόλαιμος ή και τα δύο.
Αύξηση σωματικού βάρους, βραδύς λόγος και κινήσεις, ξηροδερμία ή σπανιότερα κιτρινόχρους χροιά δέρματος, ίκτερος, ωχρότητα, εύθραυστη τριχοφυΐα, οίδημα βλεφάρων, μακρογλωσσία, ελαττωμένη συστολική πίεση αυξημένη διαστολική, υποθερμία, βραδυκαρδία.
Τα παρακάτω συμπτώματα είναι πιο ειδικά για τη νόσο Hashimoto: Αίσθημα πνιγμονής στον τράχηλο, επώδυνη διόγκωση τραχήλου, εξάντληση, ήπιο τραχηλικό άλγος ή πονόλαιμος ή και τα δύο.
Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι μία πολυπαραγοντική κλινική οντότητα στην οποία κύριο ρόλο παίζει ο κληρονομικός παράγοντας και είναι αποτέλεσμα της παχυσαρκίας. Είναι αποτέλεσμα κυρίως του αυξημένου βάρους και όχι αιτία.
Ο ακρογωνιαίος λίθος αντιμετώπισης της παχυσαρκίας είναι η υιοθέτηση ενός προγράμματος διατροφής σε συνδυασμό με σωματική άσκηση. Στην περίπτωση που οι προσπάθειες αποτυγχάνουν και με το δεδομένο ότι η παχυσαρκία πλέον έχει αναγνωριστεί ως νόσος έχει τον ρόλο της η φαρμακευτική αγωγή. Κυρίαρχη θέση στον τομέα αυτό έχει μία κατηγορία φαρμάκων οι GLP-1 αγωνιστές οι οποίοι κυκλοφορούν τουλάχιστον στη χώρα μας σε ενέσιμη μορφή. Η ουσία η οποία έχει επίσημη ένδειξη για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι η λιραγλουτίδη-εμπορική ονομασία Saxenda- σε καθημερινή χορήγηση με δοσολογία 3mg ημερησίως η οποία δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΠΥ. Η ουσία αυτή κυκλοφορεί σε μικρότερη δόση έως 1.8 mg και έχει ένδειξη για την αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Μία άλλη ουσία με παρόμοια ένδειξη και εξίσου καλά αποτελέσματα είναι η σεμαγλουτίδη- εμπορική ονομασία Ozempic- η οποία στην χώρα μας δεν κυκλοφορεί ακόμα στην δοσολογία των 2mg ημερησίως που έχει επίσημη ένδειξη για παχυσαρκία. Υπάρχει μία τάση πλέον παγκόσμια ανεξέλεγκτης χορήγησης των παραπάνω ουσιών με διάφορα τεχνάσματα ανεξαρτήτως σε όλους τους παχύσαρκους από ειδικούς και μη ως το νέο ‘’ νερό του Καματερού’’. Θα συνιστούσα ως ειδικός να ακολουθούμε τις επίσημες ενδείξεις των φαρμάκων κάτω από την καθοδήγηση ιατρών με γνώση του αντικειμένου.
Ένας άλλος μύθος ο οποίος κυκλοφορεί ευρέως. Η κυριότερη παρενέργεια αλλά και σπάνια, χορήγησης των στατινών είναι η μυοπάθεια. Όσον αφορά την ηπατική λειτουργία τα δεδομένα αποδεικνύουν ότι η χορήγηση στατινών μειώνει την λιπώδη διήθηση του ήπατος μία πολύ συνήθη νοσολογική οντότητα στην οποία έχουμε ήπια συνήθως αύξηση των ηπατικών ενζύμων ή οποία συγχέεται με ηπατική βλάβη από την χορήγηση των στατινών.
Η αυξημένη τιμή πρωινής κορτιζόλης δεν δείχνει αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης από τον οργανισμό. Δείχνει με απλά λόγια ότι τα επινεφρίδια λειτουργούν σωστά. Για να τεκμηριώσουμε υπερπαραγωγή κορτιζόλης χρησιμοποιούμε άλλη προσέγγιση.
Οι ασκήσεις μεγάλης έντασης όπως τα άλματα, έντονο τρέξιμο, jogging, επικύψεις, περιστροφές, golf, tennis, bowling δεν συνιστώνται γιατί αυξάνουν τον κίνδυνο κατάγματος. Ακόμη και η γιόγκα αυξάνει τον κίνδυνο συμπιεστικών καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης. Αντίθετα οι ασκήσεις δύναμης με αντιστάσεις θεωρούνται γενικά επωφελείς. Οι ασκήσεις αυτές περιλαμβάνουν δραστηριότητες που χτίζουν μυϊκή μάζα και αυξάνουν τη μυϊκή δύναμη. Τέτοιες ασκήσεις είναι προπόνηση με ελεύθερα βάρη ή μηχανήματα, ασκήσεις με λάστιχα αντίστασης ή ασκήσεις μόνο με το σώμα όπως push-ups, squats. Επίσης ωφέλιμες είναι η αεροβική προπόνηση με βάρη που περιλαμβάνει βάδισμα, χαμηλής έντασης αεροβική, ελλειπτικά και άνοδο σκάλας. Δραστηριότητες όπως η κολύμβηση και η ποδηλασία τυπικά δεν συνεισφέρουν στην βελτίωση της οστικής μάζας.
Σε γηραιότερους ασθενείς με οστεοπόρωση σημαντική βοήθεια προσφέρουν ασκήσεις ευκινησίας για να μειωθεί ο κίνδυνος πτώσεων. Αυτές μπορούν να δομηθούν ώστε να βελτιωθεί η συνεργασία ματιών με χέρια και πόδια, η δυναμική ισορροπία και ο χρόνος αντίδρασης. Ασκήσεις ευκινησίας με προπόνηση αντίστασης είναι επίσης ωφέλιμη.
Συμπερασματικά ένα σωστό πρόγραμμα περιλαμβάνει συνδυασμό ασκήσεων με αντιστάσεις και δύναμης-αερόβια προπόνηση με βάρη και ασκήσεις που βελτιώνουν την σταθερότητα, ισορροπία και την ευκαμψία.
Είναι μία κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακής νόσου. Όταν κάποιος διαγιγνώσκεται με αντίσταση στην ινσουλίνη το σώμα του αντιμετωπίζει πρόβλημα στο να χρησιμοποιήσει την ινσουλίνη που παράγει το πάγκρεας. Με την πάροδο του χρόνου αυτό έχει σαν συνέπεια να αυξάνονται τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος. Τα καλά νέα είναι ότι η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και η απώλεια βάρους μπορεί να αναστρέψει την αντίσταση στην ινσουλίνη και να ελαττώσει τον κίνδυνο.
