Ο Σ.Δ είναι σύνδρομο το οποίο χαρακτηρίζεται από διαταραχές του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των λιπών και των λευκωμάτων με ετερογενές και πολυπαραγοντικό αιτιολογικό υπόστρωμα που δεν έχει μέχρι σήμερα πλήρως διευκρινιστεί. Αποδίδεται στην έλλειψη ινσουλίνης (απόλυτη ή σχετική) ή στην παρουσία παραγόντων που εμποδίζουν τη δράση της ινσουλίνης. Ο Σ.Δ γνωστός από την αρχαιότητα παραμένει ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας με μεγάλη συμμετοχή στη εμφάνιση καρδιαγγειοπάθειας, τύφλωσης , νεφρικής ανεπάρκειας και ακρωτηριασμών κάτω άκρων. Συμφωνά με την κατάταξη της παγκόσμιας οργάνωσης υγείας (W.H.O) οι κλινικές μορφές του Σ.Δ ταξινομούνται στις παρακάτω κατηγορίες

Αιτιολογική ταξινόμηση Σακχαρώδη Διαβήτη *

Α) Τύπος 1 (Ινσουλινοεξαρτώμενος Σ.Δ – IDDM -)

• (καταστροφή β-κυττάρου που οδηγεί σε πλήρη ανεπάρκεια ινσουλίνης)
• αυτοάνοσος
• ιδιοπαθής

Β) Τύπος 2 (μη ινσουλινοεξαρτώμενος Σ.Δ – NIDDM -)

• (φάσμα που επεκτείνεται, από κατ’ εξοχήν αντίσταση στην ινσουλίνη και μικρού βαθμού ανεπάρκεια ινσουλίνης μέχρι κατ’ εξοχήν ανεπάρκεια στην ινσουλίνη και μικρού βαθμού αντίσταση)

Γ) Άλλοι ειδικοί τύποι

1.Γενετικές βλάβες β-κυττάρου – χρωμόσωμα 12. HNF-1a (MODY 3), χρωμόσωμα 7. γλυκοκινάση (MODY 2), χρωμόσωμα 20. HNF-4a (MODY 1), μιτοχονδριακό DNA

2.Γενετικές βλάβες στη δράση της ινσουλίνης (τύπου Α αντίσταση στην ινσουλίνη, λεπρεσωνισμός (leprechaunism). λιποατροφικός διαβήτης)

3.Νόσοι εξωκρινούς μοίρας παγκρέατος ( παγκρεατίτις, τραύμα /παγκρεατεκτομή, νεοπλασία )

4.Ενδοκρινοπάθειες ( μεγαλακρία, Σ. Cushing, γλυκαγόνωμα,σωματοστατίνωμα, φαιοχρωμοκύττωμα )

5.Φαρμακευτικές ουσίες ( γλυκοκορτικοειδή, θειαζίδες, β- αδρενεργικοί ανταγωνιστές, διαζοξίδη, θυρεοειδικές ορμόνες, νικοτινικό οξύ )

6. Ορισμένα γενετικά σύνδρομα

Δ) Σακχαρώδης Διαβήτης της Κύησης

* Στην ταξινόμηση αυτή δεν περιλαμβάνεται η διαταραχή ανοχής γλυκόζης (IGT) και διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας (IFG) που θεωρούνται προδιαβητικές καταστάσεις και δεν εξελίσσονται αναγκαστικά σε σακχαρώδη διαβήτη.

Από τις μορφές αυτές οι συχνότερες και με μεγαλύτερη κλινική σημασία είναι ο Σ.Δ τύπου 1 (Ινσουλινοεξαρτώμενος), ο Σ.Δ τύπου 2 (μη Ινσουλινοεξαρτώμενος) και ο διαβήτης κύησης. Άλλοι όροι όπως ήπιος, σοβαρός Σ.Δ κ.λ.π, είναι άνευ σημασίας και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται, γιατί αποπροσανατολίζουν από το τελικό στόχο που είναι η πρόληψη εμφάνισης των επιπλοκών, οι οποίες εμφανίζονται όχι μόνο στους μακροχρόνιους και κακά ρυθμιζόμενους διαβητικούς αλλά και σε αυτούς που δεν χρειάζονται άλλη θεραπεία πλην της δίαιτας.

ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ. ΑΘΗΝΑ 2004